Heemkundekring “Dûn Hontige Fánt”
Terug naar het volledige overzicht
6 Juni 1877
Janshonck Verstruyk, een historisch perspectief
<p>In de eeuw van de Industriële Revolutie duikt een naam veelvuldig op: Janshonck Verstruyk, de meedogenloze turfmagnaat en het onderwerp van vele legendes. Verstruyck was een gierige vrek die alleen interesse had in geld en de beveiliging van dat geld. Hij was woonachtig in Pykselsche Burgh (toenmalige spelling: Pykschelburgh) en in een riant buitenverblijf in Voxel op Zand, waar het merendeel van zijn geld opgeslagen lag in een gigantisch, labyrintisch kluizencomplex.</p>
<p>Veel plekken herinneren nog aan die barre tijd waar onderbetaalde werknemers van Verstruyck tot diep in de nacht turfstaken in het winderige veen. Toch gaat alle aandacht vooral uit naar de meer mythische verschijningsvorm van Janshonck Verstruyck in zijn vermeende hoedanigheid na zijn dood als de Bosduivel. Historici menen dat de figuur van Janshonck Verstruck meerdere malen opduikt in verscheidene geschriften en schilderijen, die zelfs nog voor zijn geboorte zijn gemaakt. Het voornaamste bewijs voor de persoon Janshonck Verstruyck als Bosduivel is echter de vondst van de “Berrichtung Diabulum” in de catacomben onder Verstruycks buitenverblijf.</p>
<p>De “Berrichtung Diabulum” is anachronistisch duivelswerk waarin de gravures van de onbekende kunstenaar Blocks Bergs (Blocksium Bergianium) boekdelen spreken over de intenties van de Bosduivel, die consequent omringt is door heksen, demonen en vieze, vuile spoken. Het bizarre is dat Blocksium Bergianium een graveur uit de 14de eeuw is en een man uit de 19de eeuw in beeld brengt. Nog frappanter is de aanwezigheid van moderne technologie in de “Berrichtung Diabulum”, in de recent ontdekte nieuwe gravures is een vliegtuig, een Glocker Pioneer, te zien. Archeologen doen nog nader onderzoek naar de “Berrichtung Diabulum” en nieuwe opgravingen onder de villaruïne van Janshonck Verstruyck werpen misschien een ander licht op de apocalyptische gravures die nu bekend zijn. Naast verontrustend is de angst voor Janshonck Verstruyck wel de redding voor veel natuurgebieden en de archeologische praktijk ten Zuid-Oosten van Pixelburg.</p>
<p>Aannemersbedrijf Van MerriënboerTak staat bekend om de minachting die zij voor archeologen hebben. Van de heer Tak heb ik ooit op onbeschofte toon mogen vernemen dat het door archeologen secuur blootgelegde Colosseum in Bitvoort hem een oud kippenhok toescheen. Ook hebben werklieden van het aannemersbedrijf met een graafmachine getracht een team van archeologen, die net de fundering van de Romeinse riolering onder Pixelburg opgroeven, te bedelven onder enkele kubieke meters zand. De naam Janshonck Verstruyck boezemt de heren Van Merriënboer en Tak echter heel wat angst in, aangezien ze ons rustig aan het werk laten op de plaatsen waar het volgens hen spookt.</p>
<p>Een architect uit de Grote Stad had grootste plannen voor een glazen woontoren op de grond van Het Plaggenstekersplaatsje in Voxelveld en benaderde Van Merriënboer-Tak voor de bouw van de glazen kolos. Het aannemersbedrijf bedankte echter hartelijk en heeft de Gemeente Pixelburg officieel verzocht om de plannen van de architect te vernietigen. Deze tekst was oorspronkelijk onderdeel van een lezing van Janne Fondue tijdens de jaarlijkse Pixelburgviering in 1985.</p>
Janshonck en zijn extreem gevaarlijke hond Foefer. Verstruyck ondernam vaak wandelingen diep in de bossen van Voxelveld en Voxel op Zand met het bloeddorstige dier. Wat zich precies afspeelde tijdens die wandelingen is eenieder een raadsel.